Bramy garażowe
Okna
Rolety i żaluzje fasadowe
Drzwi
Ogrodzenia
Profesjonalny montaż
Ekspertyzy i odbiory montażu
Ogrodzenia przemysłowe
Ogrodzenia z siatki zgrzewanej
Bramy przemysłowe
Gabionowe konstrukcje oporowe
Szlabany i kontrola dostępu
Podmurówka. Czy warto ją stosować przy budowie ogrodzenia? Jeśli tak, to czy ma być ona wykonana na budowie czy zmontowana z gotowych elementów? Na te pytania nie ma jednoznacznej odpowiedzi, i jak w przypadku wyboru rodzaju ogrodzenia, decyzja o zastosowania odpowiedniego rozwiązania zależy od kilku warunków.
Zacznijmy zatem od tego czemu służy podmurówka pod ogrodzenie. Pełni ona kilka funkcji. Po pierwsze zabezpiecza stalowe elementy ogrodzenia przed uszkodzeniem mechanicznym, np. podczas koszenia trawy, zamiatania, odśnieżania itp. Po drugie zapobiega przesypywaniu się gruntu pomiędzy działkami, gdy mamy do czynienia z pochyłym i nierównym terenem. Po trzecie utrudnia przechodzenie lub podkopywanie się zwierząt pod ogrodzeniem, co ma szczególne znaczenie przy pasach startowych na lotniskach. Po czwarte może pełnić funkcję estetyczną, ale to jest rzecz względna. Po piąte wyrównuje prześwit pod ogrodzeniem, gdy mamy do czynienia z upadem terenu wzdłuż ogrodzenia. Ostatecznie może stanowić lekką konstrukcję oporową przy różnicach w poziomach sąsiadujących działek. Ta ostatnia funkcja dotyczy jedynie podmurówek monolitycznych, gdyż prefabrykowana umożliwia wyrównanie terenu w zakresie maksymalnie kilkunastu centymetrów.
Jak przedstawiono powyżej, podmurówka pod ogrodzenie posiada pewne zalety. Należy jednak pamiętać, że podnosi ona koszt wykonania ogrodzenia. O ile? To zależy od jej rodzaju. Generalnie podmurówki możemy wykonać jako murowane z kamienia lub klinkieru, z małych elementów prefabrykowanych imitujących cegłę lub kamień łupany, z desek i łączników prefabrykowanych, jako monolityczną betonowaną na miejscu budowy i wiele, wiele innych. Jako że omawiany jest tutaj temat ogrodzeń przemysłowych, to skupimy się na podmurówkach betonowych – monolitycznych i prefabrykowanych.
Podmurówki monolityczne, jako wykonywane na miejscu budowy, mogą mieć dowolny kształt i formę. Poprzez dobranie ich odpowiedniej grubości i rodzaju zbrojenia mogą zatem pełnić funkcję lekkiej konstrukcji oporowej, co należy jednak skonsultować z konstruktorem, który określi czy nie wchodzimy w obszar robót inżynieryjnych. Jest to zależne od wysokości konstrukcji oporowej. Sprawa jest o tyle istotna, że na budowę ogrodzenia nie jest potrzebna decyzja o pozwoleniu na budowę, a na budowę konstrukcji oporowej już tak. Wykonując zbyt wysoką podmurówkę możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności z tytułu samowoli budowlanej. Często stosowaną i poprawną praktyką jest natomiast budowanie ogrodzenia na konstrukcji oporowej, lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie
Fizyki nie jesteśmy w stanie oszukać. Przy każdej budowie ogrodzenia należy osadzić jego konstrukcję poniżej granicy przemarzania gruntu zgodnie z normą [1] (rys. 1a). Budując podmurówkę monolityczną musimy pamiętać o jeszcze jednej bardzo ważnej kwestii – o dylatacjach. Dylatacje powinny być stosowane w miejscach zmiany wysokości podmurówki (rys. 1b), przy uskokach, narożnikach oraz na odcinkach prostych nie rzadziej niż co kilkanaście metrów, a w przypadku bardzo solidnych, mocno zbrojonych i grubych podmurówek, maksymalnie co 30 m. Podmurówka, tak jak każdy inny element, „pracuje” w skutek zmian temperatury i wilgotności. Jeżeli nie zostanie podzielona na etapie budowy, to później podzieli się sama z siebie poprzez spękania. W tych miejscach będzie dochodziło do dalszej degradacji podmurówki.
W ten sposób dotarliśmy do jednej z największych bolączek podmurówek monolitycznych. W przypadku uszkodzenia będącego wynikiem nieprawidłowego wykonania lub nawet wskutek uderzenia np. pojazdem, jej naprawa jest bardzo uciążliwa i kosztowna. W zasadzie jest niemożliwa do wykonania bez demontażu ogrodzenia
Kolejnym istotnym czynnikiem przy budowie podmurówki monolitycznej jest koszt jej wykonania. Budowa podmurówki zgodnie z zasadami sztuki budowlanej (czyli m.in. z zastosowaniem wyżej wymienionych porad) jest najczęściej droższa od budowy samego ogrodzenia, a przynajmniej porównywalna z kosztem jego wykonania.
Bardzo dobrą alternatywą jest zastosowanie rozwiązań systemowych i budowa podmurówki z elementów prefabrykowanych. Produkcja elementów w zakładzie prefabrykacji pozwala na ciągłą kontrolę parametrów stosowanej mieszanki betonowej. Dostępne są podmurówki wykonywane w technologii wibroprasowania (jak kostka brukowa) lub w technologii betonu samozagęszczalnego (SCC). Podmurówki z betonu SCC charakteryzują się dużą szczelnością i bardzo małą nasiąkliwością, dzięki czemu są bardziej trwałe. Dodatkowo zastosowanie betonu architektonicznego (białego) pozwala na uzyskanie jednolitej, gładkiej i bardzo estetycznej powierzchni.
Koszt wykonania tego typu podmurówki jest zdecydowanie niższy od jej monolitycznego odpowiednika. Przy budowie podmurówki z prefabrykatów, należy zwrócić szczególną uwagę na jej prawidłowe oparcie na fundamentach słupów (rys. 2). Zapobiega to nierównomiernemu osiadaniu podmurówki. W przypadku rozwiązań systemowych nie ma konieczności wykonywania dylatacji. Podmurówka jest dostarczana w częściach, których nie łączy się ze sobą. Poprzez to jest zdylatowana na całej długości, a szczególnie w najbardziej narażonych na pękanie miejscach – uskokach, narożnikach oraz długich odcinkach prostych. I to wielokrotnie. Samo kształtowanie uskoków na długości ogrodzenia jest też o wiele łatwiejsze w przypadku zastosowania prefabrykatów.
Schemat prawidłowego oparcia podmurówki prefabrykowanej na fundamentach słupów
Dodatkowym atutem jest możliwość zastosowania tulei kotwiących w deskach podmurówki prefabrykowanej (rozwiązania typu Secure), które umożliwiają łatwe połączenie paneli ogrodzeniowych z podmurówką. Takie rozwiązanie zdecydowanie zwiększa sztywność całego ogrodzenia i utrudnia jego sforsowanie dołem. Wprawdzie dowolnego rodzaju mocowanie można zastosować również przy podmurówce monolitycznej, lecz jego wykonanie jest nieporównywalnie bardziej pracochłonne.
Pewnym mankamentem, który ogranicza stosowanie podmurówek prefabrykowanych są różnice terenu na sąsiednich działkach. Podmurówki prefabrykowane zbrojone są wzdłużnie jedną wkładką od góry, a drugą od dołu, które są połączone ze sobą pionowymi pętlami. Taki sposób zbrojenia desek podmurówki oraz ich niewielka grubość (zazwyczaj 6 cm) nie pozwalają na przenoszenie poziomego parcia gruntu. W związku z powyższym mogą być one stosowane co najwyżej do wyrównania poziomu humusu.
Ta uciążliwość jest jednak częściowo rekompensowana poprzez modułową budowę podmurówek prefabrykowanych. Wymiana uszkodzonego elementu podmurówki nie stanowi żadnego problemu, a przy niektórych systemach ogrodzeń w ogóle nie wymaga ingerencji w samo ogrodzenie. Ta cecha jest szczególnie istotna na terenach przemysłowych.
Należy też pamiętać o tym, że w podmurówka prefabrykowana nie pełni funkcji stabilizującej słupy, gdyż jest tylko wypełnieniem. Przy doborze długości słupów warto kierować się zatem kartą katalogową producentów systemów ogrodzeniowych i dobrać odpowiednio dłuższe słupy, przystosowane do podmurówki prefabrykowanej.
Podsumowanie
Stosowanie podmurówki pod ogrodzenie nie zawsze jest konieczne. Gdy zdecydujemy się już na jej budowę, to można zauważyć że podmurówki prefabrykowane posiadają wiele zalet. Są łatwiejsze w montażu, prostsze w eksploatacji i sporo tańsze. Okazuje się jednak, że w niektórych zastosowaniach to tradycyjna podmurówka wykonywana na budowie jest niezastąpionym rozwiązaniem. Byleby została wykonana mądrze.
Piśmiennictwo:
[1] PN-B/81-03020. Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli.
[2] M. Ćwirko. Ogrodzenia przemysłowe – co to takiego? Nowoczesne Hale 3/15
Artykuł pochodzi z czasopisma Nowoczesne Hale 3/16, ISSN 1899-8224.