Obecnie ogrodzenie nowoczesnego zakładu przemysłowego pełni funkcję wydzielającą, w tym i zabezpieczającą przed dostępem osób trzecich, oraz coraz częściej funkcję estetyczną, stanowiąc wizytówkę danego przedsiębiorstwa. Jest ono najczęściej pierwszym elementem, z którym mają styczność klienci i kontrahenci wjeżdżający na teren danej firmy. Na co zatem należy zwrócić uwagę w trakcie prowadzenia robót montażowych, aby ogrodzenie spełniało swoje funkcje przez długie lata? Niniejszy artykuł może stanowić cenne źródło wiedzy z zakresu montażu ogrodzeń dla kierowników budowy oraz inwestorów, sprawujących kontrolę nad prowadzonymi pracami.

Solidna podstawa, czyli fundament

Fundament ogrodzenia to element, na który często spoglądamy z przymrużeniem oka. Jest w zasadzie niewidoczny, więc nie zwraca się na niego należytej uwagi. Nagminnie popełnianym błędem przy budowie ogrodzeń, jest niewystarczająca głębokość fundamentów. Zbyt płytkie posadowienie może spowodować obrót fundamentu z powodu działania siły poziomej (np. od parcia wiatru, od ciężaru skrzydła bramy itp.) lub poprzez tworzenie się wysadzin w gruntach spoistych zalegających pod fundamentem. Na skutek przemieszczenia fundamentu ogrodzenie traci swoją pierwotną linię, zaczyna „falować” oraz może być mniej stabilne, co z pewnością burzy cały jego prestiżowy charakter. Jeszcze gorzej ma się sprawa z bramami, w których poprzez nieplanowane przemieszczenia fundamentów może dojść do szybszego zużycia elementów jezdnych lub zawiasów, a także klinowania się ruchomych elementów w konsekwencji prowadzących do uszkodzenia lub całkowitego unieruchomienia.

Aby zapobiec tego typu zdarzeniom, należy stosować się do zaleceń producenta odnośnie wymiarów fundamentów. Każdy fundament powinien być wykonany poniżej granicy przemarzania gruntu, która do celów fundamentowania na terenie Polski wynosi między 80 a 140 cm poniżej poziomu terenu, w zależności od regionu kraju [1]. W związku z tym fundament pod słupy ogrodzenia powinien być raczej wąski i głęboki zamiast szeroki i płytki. Jego szerokość powinna zapewniać odpowiednie otulenie elementów (słupa, kotew itp.), a głębokość sięgać poniżej granicy przemarzania gruntu. Na fotografiach przedstawione są fundamenty, które zostały wydobyte z gruntu. Słupy zabetonowane płytko wystarczyło rozbujać aby całkowicie się przewróciły. Natomiast słupy, które posiadały głębszy fundament należało wpierw odsłonić dookoła, a następnie dopiero wyjąć, co ręcznie ciągle nie było łatwe, gdyż tego typu fundament waży około 125 kg.

Całkowicie nieprawidłowo wykonany fundament, który był na tyle płytki, że słup ogrodzenia przechodził na wylot

Poprawnie wykonany fundament pod słup ogrodzenia

W przypadku fundamentów pod bramy, podane przez producenta wytyczne odnośnie fundamentu powinny zapewniać stateczność oraz stabilność całej konstrukcji. Przykładowe wymiary fundamentu pod bramę przesuwną wraz z jego zbrojeniem zostały przedstawione na rysunku.

Przykładowe wymiary i zbrojenie fundamentu bramy przesuwnej

Linia, pion i poziom, czyli przykazania montażysty

Wymienione wyżej trzy parametry są bardzo istotne i wpływają nie tylko na walory wizualne. Faktem jest, że ogrodzenie prowadzone w długich odcinkach musi mieć zachowaną odpowiednią linię, aby dobrze się prezentowało. Chodzi tutaj zarówno o linię w planie, jak i o przemyślane poprowadzenie poziomów ogrodzenia. Aby odpowiednio wytyczyć linię prostą na budowie wystarczy sznurek lub żyłka murarska. Za pomocą przyrządów geodezyjnych wykonawca ogrodzenia powinien wykonać pomiar wysokościowy terenu, a najlepsi fachowcy wspierają się technikami CAD przy planowaniu przebiegu ogrodzenia, co daje możliwość dokładnego zaplanowania przebiegu wysokościowego ogrodzenia i podgląd przyjętego rozwiązania, a także usprawnia pracę montażystów i umożliwia kontrolę wykonywanych prac.

Poprawne pionowe i poziome zamocowanie elementów jest szczególnie istotne w przypadku bram, zarówno skrzydłowych, jak i przesuwnych. Bardzo ważne jest też osiowe ustawienie elementów jezdnych w bramach przesuwnych. Nadmierne odchyłki będą prowadziły do szybszego zużycia lub wręcz uszkodzenia bram. Na fotografii przedstawiono widok wnętrza profilu jezdnego bramy przesuwnej, której wózki zamontowane były niewspółosiowo, przez co wózki ocierały o profil jezdny, ścierając całą powłokę cynkową zabezpieczającą przed korozją. W skutek dodatkowego obciążenia szybkiemu zużyciu uległy elementy przenoszące napęd (koło zębate, listwy zębate), pojawiły się luzy w mocowaniu elementów silnika, co doprowadziło w końcu do całkowitego unieruchomienia bramy.

Równo zmontowane ogrodzenie prezentuje się po prostu świetnie

Brak współosiowego zamocowania wózków jezdnych spowodował wytarcie powłoki cynkowej wewnątrz profilu jezdnego bramy

Estetyka wykonania

Jeżeli ogrodzenie zostało zamocowane poprawnie, to już połowa sukcesu. Aby prezentowało się należycie, montaż musi zostać przeprowadzony w sposób staranny. Mowa tutaj o dbałości ekip montażowych o detale, które pozytywnie wpływają na całokształt wyglądu, takich jak wykonywanie fundamentów słupów poniżej poziomu humusowania (o ile mają być zakryte), wykonywanie wystających ponad poziom gruntu elementów betonowych w równych deskowaniach, odpowiednie wykończenie wystających powierzchni betonu, stosowanie łączników dopasowanych do łączonych materiałów czy prowadzenie okablowania w sposób bezpieczny i możliwie niewidoczny. Ważne jest też staranne obchodzenie się z materiałem, tak aby nie uszkodzić powłok antykorozyjnych. Warto wykonać również ostatecznie czyszczenie i uprzątnięcie terenu wokół prowadzonych prac.

Fundament przemysłowej bramy przesuwnej został w całości schowany pod kostką brukową. Ponad kostkę wystawiono jedynie miejsca mocowania elementów jezdnych

Taki sposób poprowadzenia zasilania do funkcjonującej (!) bramy stwarza zagrożenie porażenia prądem osób trzecich, jest bardzo podatny na uszkodzenia i wygląda co najmniej nieprofesjonalnie

Stosowane łączniki i zabezpieczenie przed korozją

Ogrodzenia przemysłowe są to najczęściej elementy wykonane ze stali, zabezpieczone najczęściej poprzez ocynkowanie (różnymi metodami), a czasem dodatkowo pokrycie powłokami poliestrowymi lub PVC. Do wykonywania połączeń na budowie możemy zatem wybrać szereg różnych technik. Zdecydowanie nie należy spawać elementów zabezpieczonych przed korozją, gdyż wokół miejsca spawania zniszczeniu ulegnie cała powłoka antykorozyjna. Do wyboru mamy zatem inne łączniki, takie jak wkręty, śruby czy nity. W miejscach widocznych bez zastosowania dodatkowej maskownicy lub obudowy nie zaleca się wykonywania połączeń za pomocą łączników ocynkowanych galwanicznie. Powłoka cynkowa jest na nich na tyle cienka, że już nawet po 1 czy 2 latach będą zardzewiałe, a rude zacieki tylko będą szpecić ogrodzenie. Warto zatem zastosować łączniki aluminiowe lub wykonane ze stali nierdzewnej, które są wprawdzie droższe, lecz ich koszt z reguły jest znikomy przy całości inwestycji w ogrodzenie.

Należy pamiętać, że wiercąc otwory pod wkręty lub nity, miejsca wiercenia należy dokładnie zabezpieczyć przed korozją, np. farbą z dużą zawartością cynku. Połączenia nitowane dodatkowo uszczelniają wiercone miejsce, utrudniając dostęp wody do nawierconego materiału, co hamuje powstawanie ognisk korozji. Połączenia nitowane są natomiast stałe i nie nadają się do demontażu bez ich rozwiercania. Warto zatem stosować połączenia z wykorzystaniem nitonakrętek, przy pomocy których wykonujemy gwint w jednym z mocowanych elementów. Nitonakrętki dodatkowo uszczelniają miejsca wiercenia i dają możliwość wkręcenia śruby metrycznej, np. wykonanej ze stali nierdzewnej. Tego typu połączenie jest bardzo solidne i trwałe, lecz zajmuje więcej czasu i wymaga zastosowania specjalnej nitownicy. Z drugiej strony połączenia na budowie wykonuje się sporadycznie, gdyż systemy ogrodzeń są tak przystosowane, aby nie było takich konieczności. Można zatem poświęcić chwilę na dopracowanie takich detali.

Solidne i estetyczne połączenie z wykorzystaniem elementów nierdzewnych (nitonakrętki, złączki mostkowej i śruby z łbem okrągłym)

Gwarancja

Należy zwrócić uwagę, czy montażyści wykonujący prace przy ogrodzeniu mają uprawnienia producenta do udzielania gwarancji na montowane produkty. Wiodący producenci najczęściej wymagają, aby montażu dokonali przeszkoleni monterzy z odpowiednimi kwalifikacjami. Ważną rzeczą jest również to, czy firma wykonująca montaż udziela gwarancji na wykonywane przez siebie prace i jeśli tak, to na jakich warunkach. Częstym trikiem marketingowym, który jest bardzo nieuczciwy w stosunku do klientów, jest podawanie okresu gwarancji na ogrodzenie, z przemilczeniem tego, że dotyczy ona samego produktu, a nie sposobu jego zamontowania. Należy pamiętać, że najlepsze ekipy montażowe zawsze udzielają gwarancji na wykonywane przez siebie usługi, a jej warunki przedstawiają w formie pisemnej.

Podsumowanie

Montaż ogrodzenia to sprawa często bagatelizowana w trakcie trwania budowy. Jego solidne wykonanie, które wymaga jednak pewnego doświadczenia w tej specyficznej tematyce, pozwala na sprawne funkcjonowanie ogrodzenia i bram przez długie lata.

Piśmiennictwo:

[1] PN-B/81-03020. Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli.

Artykuł pochodzi z czasopisma Nowoczesne Hale 1/16, ISSN 1899-8224.

www.nowoczesnehale.elamed.pl